Praktijkvoorbeeld ouder-kindgesprekken op school

Praten over kwaliteiten als start van een keuzetraject

Het was leuk dat ouders gewoon een uurtje heel intensief met hun kind konden bezig zijn, zonder afleiding van andere kinderen, werk of huishouden.
zorgcoördinator en brugfiguur

Wat

In oktober organiseert de school een overlegmoment voor leerlingen en ouders om met elkaar in gesprek te gaan over de kwaliteiten van het kind. Dit kadert in een traject rond studie- en schoolkeuze, waarmee aan ouders duidelijk wordt gemaakt dat kwaliteiten in kaart brengen een belangrijke eerste stap is. Een voormiddag lang werken leerlingen samen met ouders rond hun persoonlijke kwaliteiten.

Deze uitwisseling tussen kinderen en ouders wordt de weken voordien voorbereid in de klas. Aan de hand van een werkbundel en de talentenarchipel brengen leerlingen hun eigen talenten in kaart. Nadien wordt dezelfde oefening gedaan met de leerkracht en klasgenootjes, zodat elk kind feedback krijgt en weet welke talenten anderen bij hem/haar zien. Vervolgens worden ouders uitgenodigd om deze talenten te bespreken met hun kinderen. Alle ouders worden op voorhand gecontacteerd door de zorgco en de brugfiguur, waardoor veel ouders worden bereikt. Door het overlegmoment in de voormiddag te plannen, kunnen ouders meteen op school blijven als ze hun kinderen brengen. Ze worden onthaald met een kopje koffie of thee en even per taal gegroepeerd. Per taaltafel is er ook een tolk voorzien.

Vooraleer ouders en kinderen met elkaar in gesprek gaan, licht de zorgcoördinator aan ouders nog eens toe wat de bedoeling is van de voormiddag en hoe de opdracht in elkaar zit. Aan de hand van een tijdslijn wordt aan ouders ook verduidelijkt op welke momenten de school nog activiteiten voorzien rond studie- en schoolkeuze. De school wil zo aan ouders duidelijk maken dat ze samen stap voor stap dit proces gaan doorlopen. Tijdens de toelichting wordt er meteen vertaald voor ouders die het Nederlands onvoldoende machtig zijn.

Vervolgens bespreken leerlingen hun talenten met hun ouders. Ze doen dit aan de hand van talentenkaartjes en de oefeningen die ze maakten in de klas. Welke kwaliteiten zien zij thuis? Ze bekijken ook samen hoe het kind zichzelf heeft ingeschat en wat klasgenootjes en de klasleerkracht hierover denken. De leerkrachten lopen rond en zorgen ervoor dat de interactie goed op gang komt en sturen bij waar nodig (bijvoorbeeld als een ouder te lang aan het woord is). Leerlingen waarvan er geen ouder aanwezig kan zijn, doen deze oefening met hun klasleerkracht. De inzichten worden genoteerd in de werkbundel van de leerling.

Waarom

Vroeger was er rond studie- en schoolkeuze enkel een klassikaal infomoment voor leerlingen en een gezamenlijke infoavond voor ouders. Ouders hadden echter nood aan stap-voor-stap ondersteuning in het studie- en schoolkeuzeproces. Door te vertrekken vanuit kwaliteiten, start je vanuit het positieve en versterk je leerlingen en ouders om in gesprek te gaan over het keuzeproces.

Wie

Het overlegmoment is specifiek bedoeld voor schoolverlaters. Bij voorkeur een van de ouders gaat het gesprek aan met de leerling, maar het kan ook een ander familielid zijn dat deze rol opneemt. De zorgcoördinator en de brugfiguur vormen het aanspreekpunt voor ouders. Zij nodigen hen persoonlijk uit en zij coördineren het initiatief. Er worden ook tolken voorzien. De klasleerkrachten bereiden het overlegmoment voor met de leerling en zwengelen de gesprekken aan.

Succesfactoren

• Neem initiatief: zeg niet gewoon aan ouders dat het belangrijk is om met hun kind te praten over kwaliteiten, organiseer het als school voor hen. Zo zorg je voor actieve betrokkenheid aan het begin van het studie- en schoolkeuzeproces en stimuleer je gesprekken thuis over dit thema.
• Uitnodiging op maat: ouders worden niet alleen uitgenodigd per brief, maar ook opgebeld of individueel aangesproken aan de schoolpoort. Verlaag de drempel door het moment goed te kiezen (bijvoorbeeld aansluitend op kinderen naar school brengen) en een tolk te voorzien.
• Voorbereiding in de klas: door op voorhand met de leerlingen uitgebreid te werken rond persoonlijke kwaliteiten is het thema voor hen al vertrouwd en verloopt het gesprek met hun ouders vlotter. Leerlingen kunnen het zelf meer in handen nemen en hun eigen kijk toelichten.
• Kaderen : geef het moment een duidelijke plaats in een uitgebreider traject rond studie- en schoolkeuze en kader dit goed voor ouders en leerlingen.
• Informele sfeer: neem de tijd om ouders rustig te onthalen met een informele babbel bij een kopje koffie of thee. Zorg dat er vertrouwenspersonen aanwezig zijn (zorgco, brugfiguur) en voorzie eventueel opvang voor kleine broertjes of zusjes.

Aandachtspunten

• Voorzie een volwaardig alternatief voor leerlingen waarvan de ouders niet aanwezig kunnen zijn. Ga na of een ander familielid deze rol kan opnemen of laat de klasleerkracht of zorgcoördinator inspringen. Onderschat niet hoe het voor leerlingen voelt als hun ouders er niet bij zijn.
• Zoek naar een positief vervolg en zie dit uitwisselingsmoment niet als een eenmalige gebeurtenis. Stimuleer ouders en kinderen om ermee bezig te blijven, bijvoorbeeld door een huiswerkje of opdracht thuis (een interview, een oefening samen invullen, …)
• Neem een actieve rol op tijdens het uitwisselingsmoment door langs te gaan bij ouders en kinderen en even deel te nemen aan het gesprek. Vertel hoe jij het ziet, stuur bij wanneer een ouder te veel aan het woord is of breng het gesprek op gang als dit moeilijk verloopt.

Met dank aan

GBS De Toverberg (Gent), 85% indicatorleerlingen (schooljaar 2016-2017)